1 Фотиҳа
2 Бақара
3 Оли Имрон
4 Нисо
5 Моида
6 Анъом
7 Аъроф
8 Анфол
9 Тавба
10 Юнус
11 Ҳуд
12 Юсуф
13 Роъд
14 Иброҳим
15 Ҳижр
16 Наҳл
17 Исро
18 Каҳф
19 Марям
20 Тоҳа
21 Анбиё
22 Ҳаж
23 Муъминун
24 Нур
25 Фурқон
26 Шуаро
27 Намл
28 Қосос
29 Анкабут
30 Рум
31 Луқмон
32 Сажда
33 Аҳзоб
34 Сабаъ
35 Фотир
36 Йаасийн
37 Соффаат
38 Сод
39 Зумар
40 Ғофир
41 Фуссилат
42 Шууро
43 Зухруф
44 Духон
45 Жосия
46 Аҳқоф
47 Муҳаммад
48 Фатҳ
49 Ҳужурот
50 Қоф
51 Зориёт
52 Тур
53 Нажм
54 Қамар
55 Ар-Роҳман
56 Воқиъа
57 Ҳадид
58 Мужодала
59 Ҳашр
60 Мумтаҳана
61 Соофф
62 Жума
63 Мунофиқун
64 Тағобун
65 Талоқ
66 Таҳрим
67 Мулк
68 Қалам
69 Ҳааққо
70 Маъориж
71 Нуҳ
72 Жин
73 Муззаммил
74 Муддассир
75 Қийаама
76 Инсон
77 Мурсалаат
78 Набаъ
79 Назиъаат
80 Абаса
81 Таквир
82 Инфитор
83 Мутоффифун
84 Иншиқоқ
85 Буруж
86 Ториқ
87 Аълаа
88 Ғошия
89 Фажр
90 Балад
91 Шамс
92 Лайл
93 Зуҳо
94 Шарҳ
95 Тийн
96 Алақ
97 Қадр
98 Баййина
99 Залзала
100 Аъдият
101 Қориъа
102 Такаасур
103 Аср
104 Ҳумаза
105 Фийл
106 Қурайш
107 Мааъуун
108 Кавсар
109 Каафирун
110 Наср
111 Масад
112 Ихлос
113 Фалақ
114 Наас

ﻣﱧﺜﱁﻞﱕ ﭐﻟﱋﺬﲘﻳﻦﱺ ﭐﺗﱱﺨﱺﺬﱕﻭﺍﲯ ﻣﲘﻦ ﺩﱨﻭﻥﲌ ﭐﴦﴥﴤﲘ ﺃﱁﻭﱹﻟﲘﻴﱧﺂﺀﱧ ﻛﱔﻤﱧﺜﱁﻞﲌ ﭐﻟﱀﻌﱧﻨﻜﱔﺒﱨﻮﺕﲔ ﭐﺗﱱﺨﱺﺬﱔﺕﱹ ﺑﱧﻴﱦﺘﱫﺎﲨ ﻭﱺﺇﲐﻥﱱ ﺃﱁﻭﱹﻫﱺﻦﱺ ﭐﻟﱀﺒﱨﻴﱨﻮﺕﲔ ﻟﱁﺒﱧﻴﱦﺖﱻ ﭐﻟﱀﻌﱧﻨﻜﱔﺒﱨﻮﺕﲔﲬ ﻟﱁﻮﱹ ﻛﱔﺎﻧﱨﻮﺍﲯ ﻳﱧﻌﱦﻠﱁﻤﱨﻮﻥﱧﳁﳃﳆﳀ

41. Аллоҳни қўйиб, ўзга дўстлар тутганларнинг мисоли ўзига уй тутган ўргимчакка ўхшайдир. Ҳолбуки, энг заиф уй ўргимчакнинг уясидир. Кошки, билсалар эди.

ﺇﲐﻥﱱ ﭐﴦﴥﴤﱧ ﻳﱧﻌﱦﻠﱁﻢﱨ ﻣﱧﺎ ﻳﱧﺪﱹﻋﱻﻮﻥﱧ ﻣﲘﻦ ﺩﱨﻭﻧﲘﻪﲘﲶ ﻣﲘﻦ ﺷﱔﻰﱹﺀﲚﲬ ﻭﱺﻫﱻﻮﱺ ﭐﻟﱀﻌﱧﺰﲌﻳﺰﱻ ﭐﻟﱀﺤﱺﻜﲔﻴﻢﱨﳁﳄﳆﳀ

42. Албатта, Аллоҳ улар Ўзидан бошқа нима нарсага дуо қилаётганларини яхши биладир. Ва У азийз ва ҳакийм зотдир.

ﻭﱺﺗﲘﻠﱀﻚﱔ ﭐﵖﱓﵑﱁﻣﱦﺜﱁ﮳ﻞﱕ ﻧﱧﻀﱹﺮﲌﺑﱨﻬﱺﺎ ﻟﲘﻠﻨﱱﺎﺱﲜﲨ ﻭﱺﻣﱧﺎ ﻳﱧﻌﱦﻘﲘﻠﱂﻬﱺﺂ ﺇﲐﵖﱞﵐ ﭐﻟﱀﻌﱧ﮳ﻠﲘﻤﱨﻮﻥﱧﳁﳅﳆﳀ

43. Ушбу мисолларни Биз одамлар учун келтирурмиз. Лекин уларга олимлардан ўзгаларнинг ақллари етмас.

ﺧﱺﻠﱁﻖﱺ ﭐﴦﴥﴤﱨ ﭐﻟﺴﲄﻤﱧ﮳ﻮﱺ﮴ﺕﲔ ﻭﱺﭐﵖﱓﵑﱁﺭﱹﺽﱺ ﺑﲐﭑﻟﱀﺤﱺﻖﲃﲌﲬ ﺇﲐﻥﱱ ﻓﲘﻰ ﺫﱧ﮴ﻟﲘﻚﱔ ﵖﱔﵕﻳﱧﺔﱅ ﻟﱊﲘﻠﱀﻤﱨﺆﱹﻣﲘﻨﲘﻴﻦﱺﳁﳆﳆﳀ

44. Аллоҳ осмонлар ва ерни ҳақ ила яратгандир. Албатта, бунда мўминлар учун оят-белги бордир.

ﭐﺗﱦﻞﱕ ﻣﱧﺂ ﺃﱂﻭﺣﲔﻰﱺ ﺇﲐﻟﱁﻴﱦﻚﱔ ﻣﲘﻦﱺ ﭐﻟﱀﻜﲔﺘﱧ﮳ﺐﲌ ﻭﱺﺃﱁﻗﲘﻢﲌ ﭐﻟﺼﲄﻠﱁﻮﳎﺓﱧﲨ ﺇﲐﻥﱱ ﭐﻟﺼﲄﻠﱁﻮﳎﺓﱧ ﺗﱧﻨﱦﻬﱺﻰﳎ ﻋﱺﻦﲌ ﭐﻟﱀﻔﱁﺤﱹﺸﱔﺂﺀﲘ ﻭﱺﭐﻟﱀﻤﱨﻨﻜﱔﺮﲌﲩ ﻭﱺﻟﱁﺬﲘﻛﱓﺮﱻ ﭐﴦﴥﴤﲘ ﺃﱁﻛﱓﺒﱧﺮﱻﲩ ﻭﱺﭐﴦﴥﴤﱨ ﻳﱧﻌﱦﻠﱁﻢﱨ ﻣﱧﺎ ﺗﱧﺼﱹﻨﱧﻌﱨﻮﻥﱧﳁﳇﳆﳀ

45. Сенга китобдан ваҳий қилинган нарсани тиловат қил ва намозни тўкис адо эт, албатта, намоз фоҳиша ва мункар ишлардан қайтарур. Албатта, Аллоҳнинг зикри буюк ишдир. Аллоҳ нима қилсангиз, билур.

ﲿ ﻭﱺﵖﱔﵐ ﺗﱨﺠﱺ﮳ﺪﲘﻟﱂﻮﳒﺍﲯ ﺃﱁﻫﱹﻞﱔ ﭐﻟﱀﻜﲔﺘﱧ﮳ﺐﲌ ﺇﲐﵖﱞﵐ ﺑﲐﭑﻟﱋﺘﲘﻰ ﻫﲔﻰﱺ ﺃﱁﺣﱹﺴﱺﻦﱻ ﺇﲐﵖﱞﵐ ﭐﻟﱋﺬﲘﻳﻦﱺ ﻇﱔﻠﱁﻤﱨﻮﺍﲯ ﻣﲘﻨﱦﻬﱻﻢﱦﲨ ﻭﱺﻗﱂﻮﻟﱂﻮﳒﺍﲯ ﺀﱧﺍﻣﱧﻨﱱﺎ ﺑﲐﭑﻟﱋﺬﲘﻯﳒ ﺃﱂﻧﺰﲌﻝﱔ ﺇﲐﻟﱁﻴﱦﻨﱧﺎ ﻭﱺﺃﱂﻧﺰﲌﻝﱔ ﺇﲐﻟﱁﻴﱦﻜﱕﻢﱦ ﻭﱺﺇﲐﻟﱁ﮳ﻬﱻﻨﱧﺎ ﻭﱺﺇﲐﻟﱁ﮳ﻬﱻﻜﱕﻢﱦ ﻭﱺ﮴ﺣﲔﺪﱿ ﻭﱺﻧﱧﺤﱹﻦﱻ ﻟﱁﻪﱨﲵ ﻣﱨﺴﱹﻠﲘﻤﱨﻮﻥﱧﳁﳈﳆﳀ

46. Сизлар аҳли китобларнинг зулм қилганларидан бош-қалари билан фақат яхши услубда мужодала этинглар ва уларга: «Биз ўзимизга нозил қилинган ва сизга нозил қилинган нарсага иймон келтирдик, бизнинг илоҳимиз ва сизнинг илоҳингиз бирдир ва биз Унга бўйсунгувчимиз», денглар.

ﻭﱺﻛﱔﺬﱔ﮴ﻟﲘﻚﱔ ﺃﱁﻧﺰﱺﻟﱀﻨﱧﺂ ﺇﲐﻟﱁﻴﱦﻚﱔ ﭐﻟﱀﻜﲔﺘﱧ﮳ﺐﱺﲬ ﻓﱁﭑﻟﱋﺬﲘﻳﻦﱺ ﺀﱧﺍﺗﱧﻴﱦﻨﱧ﮳ﻬﱻﻢﱨ ﭐﻟﱀﻜﲔﺘﱧ﮳ﺐﱺ ﻳﱨﺆﱹﻣﲘﻨﱨﻮﻥﱧ ﺑﲐﻪﲘﲶﲨ ﻭﱺﻣﲘﻦﱹ ﻫﱺﳌﺆﱻﵖﱔﵐﳓﺀﲘ ﻣﱧﻦ ﻳﱨﺆﱹﻣﲘﻦﱻ ﺑﲐﻪﲘﲶﲬ ﻭﱺﻣﱧﺎ ﻳﱧﺠﱹﺤﱺﺪﱻ ﺑﲐ﮲ﱧﺎﻳﱧ﮳ﺘﲘﻨﱧﺂ ﺇﲐﵖﱞﵐ ﭐﻟﱀﻜﱔ﮳ﻔﲘﺮﱻﻭﻥﱧﳁﳉﳆﳀ

47. Ана шундай қилиб, сенга ҳам китоб нозил қилдик. Бас, Биз китоб берган кимсалар унга иймон келтирурлар. Анавилардан ҳам унга иймон келтирадиганлари бор. Бизнинг оятларимизни фақат кофирларгина инкор этурлар.

ﻭﱺﻣﱧﺎ ﻛﱕﻨﺖﱺ ﺗﱧﺘﱦﻠﱂﻮﺍﲯ ﻣﲘﻦ ﻗﱁﺒﱦﻠﲘﻪﲘﲶ ﻣﲘﻦ ﻛﲔﺘﱧ﮳ﺐﲎ ﻭﱺﵖﱔﵐ ﺗﱧﺨﱻﻄﱟﻪﱨﲵ ﺑﲐﻴﱧﻤﲘﻴﻨﲘﻚﱔﲨ ﺇﲐﺫﱫﺍ ﵖﱞﵔﺭﱹﺗﱧﺎﺏﱺ ﭐﻟﱀﻤﱨﺒﱦﻄﲔﻠﱂﻮﻥﱧﳁﳊﳆﳀ

48. Ундан олдин ҳеч бир китобни тиловат қилмас эдинг ва қўлинг билан хат ёзмас эдинг. Агар шундай бўлганида, ботил аҳллари шубҳага тушган бўлур эдилар.

ﺑﱧﻞﱓ ﻫﱻﻮﱺ ﺀﱧﺍﻳﱧ﮳ﺖﲁ ﺑﱧﻴﱰﲐﻨﱧ﮳ﺖﱿ ﻓﲘﻰ ﺻﱻﺪﱻﻭﺭﲌ ﭐﻟﱋﺬﲘﻳﻦﱺ ﺃﱂﻭﺗﱨﻮﺍﲯ ﭐﻟﱀﻌﲘﻠﱀﻢﱧﲬ ﻭﱺﻣﱧﺎ ﻳﱧﺠﱹﺤﱺﺪﱻ ﺑﲐ﮲ﱧﺎﻳﱧ﮳ﺘﲘﻨﱧﺂ ﺇﲐﵖﱞﵐ ﭐﻟﻈﱞ﮳ﻠﲘﻤﱨﻮﻥﱧﳁﳋﳆﳀ

49. Йўқ! У(Қуръон) илм берилганлар кўксидаги очиқ-ойдин оятлардир. Бизнинг оятларимизни фақат золимларгина инкор қилур.

ﻭﱺﻗﱁﺎﻟﱂﻮﺍﲯ ﻟﱁﻮﱹﵖﱔﵓ ﺃﱂﻧﺰﲌﻝﱔ ﻋﱺﻠﱁﻴﱦﻪﲘ ﺀﱧﺍﻳﱧ﮳ﺖﱿ ﻣﱰﲘﻦ ﺭﲄﺑﱰﲐﻪﲘﲶﲬ ﻗﱂﻞﱓ ﺇﲐﻧﱱﻤﱧﺎ ﭐﵖﱓﵕﻳﱧ﮳ﺖﱻ ﻋﲔﻨﺪﱺ ﭐﴦﴥﴤﲘ ﻭﱺﺇﲐﻧﱱﻤﱧﺂ ﺃﱁﻧﱧﺎﲰ ﻧﱧﺬﲘﻳﺮﱿ ﻣﱲﺒﲐﻴﻦﱽﳁﳂﳇﳀ

50. Ва улар: «Унга Роббидан мўъжизалар нозил қилинса эди», дедилар. Сен: «Мўъжизалар ёлғиз Аллоҳнинг ҳузуридадир. Мен эса, фақат очиқ-ойдин огоҳлантиргувчиман, холос», дегин.

ﺃﱁﻭﱺﻟﱁﻢﱦ ﻳﱧﻜﱓﻔﲘﻬﲌﻢﱦ ﺃﱁﻧﱱﺂ ﺃﱁﻧﺰﱺﻟﱀﻨﱧﺎ ﻋﱺﻠﱁﻴﱦﻚﱔ ﭐﻟﱀﻜﲔﺘﱧ﮳ﺐﱺ ﻳﱨﺘﱦﻠﱁﻰﳎ ﻋﱺﻠﱁﻴﱦﻬﲌﻢﱦﲬ ﺇﲐﻥﱱ ﻓﲘﻰ ﺫﱧ﮴ﻟﲘﻚﱔ ﻟﱁﺮﱺﺣﱹﻤﱧﺔﱅ ﻭﱺﺫﲘﻛﱓﺮﱺﻯﳎ ﻟﲘﻘﱁﻮﱹﻡﲎ ﻳﱨﺆﱹﻣﲘﻨﱨﻮﻥﱧﳁﳃﳇﳀ

51. Уларга Бизнинг сенга ўзлари учун тиловат қилинаётган ушбу китобни нозил этганимиз кифоя қилмасми?! Албатта, бунда иймон келтирадиган қавмлар учун раҳмат ва эслатма бордир.

ﻗﱂﻞﱓ ﻛﱔﻔﱁﻰﳎ ﺑﲐﭑﴦﴥﴤﲘ ﺑﱧﻴﱦﻨﲘﻰ ﻭﱺﺑﱧﻴﱦﻨﱧﻜﱕﻢﱦ ﺷﱔﻬﲌﻴﺪﱾﺍﲨ ﻳﱧﻌﱦﻠﱁﻢﱨ ﻣﱧﺎ ﻓﲘﻰ ﭐﻟﺴﲄﻤﱧ﮳ﻮﱺ﮴ﺕﲔ ﻭﱺﭐﵖﱓﵑﱁﺭﱹﺽﲜﲩ ﻭﱺﭐﻟﱋﺬﲘﻳﻦﱺ ﺀﱧﺍﻣﱧﻨﱨﻮﺍﲯ ﺑﲐﭑﻟﱀﺒﱧ﮳ﻄﲔﻞﲌ ﻭﱺﻛﱔﻔﱁﺮﱻﻭﺍﲯ ﺑﲐﭑﴦﴥﴤﲘ ﺃﱂﻭﳖﻟﱁﳌﴣﲐﻚﱔ ﻫﱻﻢﱨ ﭐﻟﱀﺨﱺ﮳ﺴﲔﺮﱻﻭﻥﱧﳁﳄﳇﳀ

52. Сен: «Мен билан сизнинг орамизда гувоҳликка Аллоҳнинг Ўзи кифоядир. У осмонлару ердаги нарсани билур. Ботилга иймон келтириб, Аллоҳга куфр келтирганлар, ана ўшалар ўзлари зиён кўргувчилардир», деб айт.

ﻭﱺﻳﱧﺴﱹﺘﱧﻌﱦﺠﲌﻠﱂﻮﻧﱧﻚﱔ ﺑﲐﭑﻟﱀﻌﱧﺬﱔﺍﺏﲌ ﻭﱺﻟﱁﻮﱹﵖﱔﵓ ﺃﱁﺟﱺﻞﱙ ﻣﱲﺴﱺﻤﱵﻰ ﻟﱋﺠﱺﺂﺀﱧﻫﱻﻢﱨ ﭐﻟﱀﻌﱧﺬﱔﺍﺏﱻﲬ ﻭﱺﻟﱁﻴﱧﺄﱀﺗﲘﻴﱧﻨﱱﻬﱻﻢ ﺑﱧﻐﱦﺘﱧﺔﱅ ﻭﱺﻫﱻﻢﱦ ﵖﱔﵐ ﻳﱧﺸﱓﻌﱨﺮﱻﻭﻥﱧﳁﳅﳇﳀ

53. Улар сендан азобни тезлаштиришни талаб қилурлар. Агар белгиланган ажал бўлмаганида, уларга, албатта, азоб келган бўлур эди. Албатта, уларга у тўсатдан, улар сезмаган ҳолда келур.

ﻳﱧﺴﱹﺘﱧﻌﱦﺠﲌﻠﱂﻮﻧﱧﻚﱔ ﺑﲐﭑﻟﱀﻌﱧﺬﱔﺍﺏﲌ ﻭﱺﺇﲐﻥﱱ ﺟﱺﻬﱺﻨﱱﻢﱧ ﻟﱁﻤﱨﺤﲔﻴﻄﱔﺔﱈ ﺑﲐﭑﻟﱀﻜﱔ﮳ﻔﲘﺮﲌﻳﻦﱺﳁﳆﳇﳀ

54. Улар сендан азобни тезлаштиришни талаб қилурлар. Ҳолбуки, жаҳаннам, ҳеч шубҳасиз, кофирларни ўраб тургувчидир.

ﻳﱧﻮﱹﻡﱧ ﻳﱧﻐﱦﺸﱔﯩﳎﻬﱻﻢﱨ ﭐﻟﱀﻌﱧﺬﱔﺍﺏﱻ ﻣﲘﻦ ﻓﱁﻮﱹﻗﲘﻬﲌﻢﱦ ﻭﱺﻣﲘﻦ ﺗﱧﺤﱹﺖﲔ ﺃﱁﺭﱹﺟﱻﻠﲘﻬﲌﻢﱦ ﻭﱺﻳﱧﻘﱂﻮﻝﱕ ﺫﱨﻭﻗﱂﻮﺍﲯ ﻣﱧﺎ ﻛﱕﻨﺘﱨﻢﱦ ﺗﱧﻌﱦﻤﱧﻠﱂﻮﻥﱧﳁﳇﳇﳀ

55. У кунда азоб уларни устларидан ва оёқлари остидан ўраб олур ва У зот: «Қилиб юрган амалларингиз(жазоси)ни тотинг!» деб айтур.

ﻳﱧ﮳ﻌﲘﺒﱧﺎﺩﲘﻯﱺ ﭐﻟﱋﺬﲘﻳﻦﱺ ﺀﱧﺍﻣﱧﻨﱨﻮﳒﺍﲯ ﺇﲐﻥﱱ ﺃﱁﺭﱹﺿﲔﻰ ﻭﱺ﮴ﺳﲔﻌﱧﺔﱆ ﻓﱁﺈﲐﻳﱱ﮳ﻰﱺ ﻓﱁﭑﻋﱹﺒﱨﺪﱻﻭﻥﲌﳁﳈﳇﳀ

56. Эй, иймон келтирган бандаларим, албатта, Менинг ерим кенгдир. Бас, Менгагина ибодат қилинглар.

ﻛﱕﻞﱟ ﻧﱧﻔﱀﺲﲞ ﺫﱧﺁﴢﲐﻘﱁﺔﱂ ﭐﻟﱀﻤﱧﻮﱹﺕﲔﲨ ﺛﱂﻢﱱ ﺇﲐﻟﱁﻴﱦﻨﱧﺎ ﺗﱨﺮﱹﺟﱺﻌﱨﻮﻥﱧﳁﳉﳇﳀ

57. Ҳар бир жон ўлимни тотажакдир. Сўнгра Бизгагина қайтарилурсиз.

ﻭﱺﭐﻟﱋﺬﲘﻳﻦﱺ ﺀﱧﺍﻣﱧﻨﱨﻮﺍﲯ ﻭﱺﻋﱺﻤﲘﻠﱂﻮﺍﲯ ﭐﻟﺼﲄ﮳ﻠﲘﺤﱺ﮳ﺖﲔ ﻟﱁﻨﱨﺒﱧﻮﲃﲌﺋﱧﻨﱱﻬﱻﻢ ﻣﱰﲘﻦﱺ ﭐﻟﱀﺠﱺﻨﱱﺔﲘ ﻏﱕﺮﱺﻓﱅﺎ ﺗﱧﺠﱹﺮﲌﻯ ﻣﲘﻦ ﺗﱧﺤﱹﺘﲘﻬﱺﺎ ﭐﵖﱓﵑﱁﻧﱦﻬﱺ﮳ﺮﱻ ﺧﱺ﮳ﻠﲘﺪﲘﻳﻦﱺ ﻓﲘﻴﻬﱺﺎﲬ ﻧﲘﻌﱦﻢﱧ ﺃﱁﺟﱹﺮﱻ ﭐﻟﱀﻌﱧ﮳ﻤﲘﻠﲘﻴﻦﱺﳁﳊﳇﳀ

58. Иймон келтириб, яхши амалларни қилганларни жаннатдан остидан анҳорлар оқиб турган олиймақом жойларга жойлаштирурмиз. У ерда абадий қолурлар. Амал қилгувчиларнинг ажри қандай ҳам яхши!

ﭐﻟﱋﺬﲘﻳﻦﱺ ﺻﱺﺒﱧﺮﱻﻭﺍﲯ ﻭﱺﻋﱺﻠﱁﻰﳎ ﺭﱺﺑﱰﲐﻬﲌﻢﱦ ﻳﱧﺘﱧﻮﱺﻛﱞﻠﱂﻮﻥﱧﳁﳋﳇﳀ

59. Улар сабр қилган ва Роббиларигагина таваккул қиладиган зотлардир.

ﻭﱺﻛﱔﺄﱁﻳﱰﲐﻦ ﻣﱰﲘﻦ ﺩﱧﺁﺑﱱﺔﲚ ﵖﱞﵐ ﺗﱧﺤﱹﻤﲘﻞﱕ ﺭﲌﺯﱹﻗﱁﻬﱺﺎ ﭐﴦﴥﴤﱨ ﻳﱧﺮﱹﺯﱻﻗﱂﻬﱺﺎ ﻭﱺﺇﲐﻳﱱﺎﻛﱕﻢﱦﲬ ﻭﱺﻫﱻﻮﱺ ﭐﻟﺴﲄﻤﲘﻴﻊﱨ ﭐﻟﱀﻌﱧﻠﲘﻴﻢﱨﳁﳂﳈﳀ

60. Ўз ризқини кўтара олмайдиган қанчадан-қанча жонзотлар бор. Уларга ҳам, сизларга ҳам Аллоҳ ризқ берадир. Ва У ўта эшитгувчи ва ўта билгувчи зотдир.